روشنفکر کیست؟ (2)

روشنفکران  در طول تاریخ بشر، به عنوان گروهی اجتماعی و مستقل از ایدئولوژی، وجدان آگاه جامعه بوده و همواره در برابر نابرابری های اجتماعی قد علم کرده و در خدمت منافع عموم فعالیت داشته اند. روشنفکر همواره خود را در قبال دیگری و جامعه مسئول می بیند و نمی تواند به آنچه در جامعه می گذرد بی تفاوت باشد  به همین جهت همیشه از سوی قدرت حاکم به عنوان چهره مخالف مطرح هستند. او قادر است میان ذهنیت و عینیت پل و ارتباط ایجاد نماید و همواره با ارائه و طرح صریح اندیشه های خود در تحول جامعه و جریان تاریخ موثر است. ویژگی های مهم روشنفکر که ایفای چنین نقش و کارکردی را فراهم می کند در چند چیز خلاصه می شود: آگاهی، استقلال، دوری از قطعیت و جزم اندیشی و شجاعت در بیان ایده ها. بدون چنین ویژگی هایی ( وجمع همزمان آنها) هیچکس روشنفکر نمی شود. اما به نظر می رسد شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه نیز در شکل گیری و ظهور روشنفکر موثر است. شرایطی که می توانند شتاب دهنده یا بازدارنده و حتی سرکوب کننده باشند.