علیرضا ظهوری
zohoori@bumail.bradley.edu
استاد گروه ارتباطات دانشگاه بردلی (امریکا)
این مقاله با استناد به نظریه ژاک الول در مبحث شیدایی انسان به تکنولوژی مدرن، به طور مختصر فوایدی چند در مورد خصلت دموکراتیک دنیای مجازی را بررسی کرده، سپس محدودیت ها و دل نگرانی های مربوط به آیندهء دنیای مجازی را موشکافی می کند. علیرغم محدودیت های ناشی از شکاف دیجیتالی و موانع تحمیل شده توسط قدرتمندان، دولت ها و شرکت های تجارتی ذینفع در خلق، اداره و کنترل دنیای مجازی، این مقاله بر خصلت دموکراتیک دنیای مجازی تاکید می کند و به جامعهء فاضلهء مدنی رسیدن را از طریق مشارکت مردمی در حوزهء عمومی هابرماسی دنیای مجازی امکان پذیر می بیند. >>>
حضور رسانه ها در زندگی روزمره به قدری گسترش یافته که وجود آنها بخش طبیعی از زندگی ما تلقی می شود. فرایند طبیعیشدن وسایل ارتباطی به این معناست که عدم وجود رسانه ها در زندگی امری غیر طبیعی محسوب می شود. اکنون مردم، وقت زیادی از زندگی روزمره خود را صرف استفاده از رسانههای مختلف می کنند. رسانهها (رادیو و سینما، تلویزیون، مطبوعات ویدئو و تلویزیونهای ماهواره ای، موبایل و کامپیوتر) از این طریق به زندگی روزمره ما شکل میدهند. آنها زمان و مکان را در زندگی روزمره تسخیر کردهاند. مکان به این معنا که رسانهها مکانهای فیزیکی خاصی را در خانهها و محل های زندگی ما و تعلقات فیزیکی ما اشغال میکنند. و اگر برای مثال یکی از روزها شما فراموش کنید که موبایل خود را بردارید و بدون آن از منزل خارج شوید بسیاری از برنامه ها و حتی نظم زندگی روزمره تان ممکن است مخدوش شود. و زمان به این معنا که مردم زمان زیادی را در هر روز به رسانهها اختصاصمیدهند.
به خانم دکتر خلجی برای شروع به کار وبلاگ بعد از خبر تبریک می گویم. امیدوارم در به روز سازی وبلاگ خود از من زرنگ تر باشد. از امروز آدرس ایشان در جعبه لینک این وبلاگ در دسترس است.
تشخیص زمان مناسب در زندگی روزمره از عوامل مهم در موفقیتهاست. زمان مناسب برای فکر کردن راجع به یک موضوع یا زمان مناسب برای برنامه ریزی و اقدام و هر چیز دیگر. این تشخیص برای همه موارد زندگی اعم از خرد و کلان صدق می کند. تشخیص زمان مناسب بیش از هر چیز تابع اطلاعات شماست و اطلاعات شما تابعی از ارتباطات شما. اما داشتن اطلاعات کافی نیست. چرا که اگر اینطور بود مثلا اقتصاد دانان باید پولدارترین افراد جامعه می شدند. تحلیل زمان و مکان و ربط آن به مسایل محیطی روز، از مکملهای لازم برای اطلاعات و ارتباطات در تشخیص زمان مناسب برای تصمیم گیریها و اقدامات ماست. ما همواره اطلاعات کافی ومناسبی برای بسیاری از برنامه ها داریم اما در تشخیص زمان مناسب اجرای آنها دچار مشکل هستیم. زمان مناسب بسیاری از آنها گذشته و در برخی موارد زمان آن همین امروز است و برخی دیگر به آینده مربوط می شوند. تا به حال چقدر در این مورد فکر کرده اید؟
وقتی با هزار مصیبت خودت را به یکی از ایستگاه های مترو می رسانی، 70 پله را تند و تند طی می کنی تا پایین و پایین تر بری. شاید از دست این ترافیک . . . خلاص بشی. اما بدون آنکه بخواهی در یک فضای . . . دیگری گیر می افتی که حتی متوجه نمی شوی که حالت عوض شده؟ اولاً از وقتی 70 قدم پایین تر آمدی کمی عجول می شوی . تند و تند راه می روی و فکر می کنی باید تند تر راه بروی. به دور و برت هم کمتر توجه می کنی. انگار اینجا فقط محلی برای رفتن است. البته هست اما نه آنطور که فکر می کنی. تازه فقط اینها نیست وقتی یک قطار از راه می رسد فقط به فکر این هستی که چطور تنها صندلی خالی داخل واگن را تصاحب کنی. اگر هم پیری، ناتوانی یا خانمی را دیدی انگار نه انگار. چرا من؟ کس دیگری ایثار کند. من مشغول یک کارم آره، دارم اس ام اس بازی می کنم. یا دارم به موسیقی گوش می دهم یا مشغول یک بازی در موبایل هستم. آن پایین دیده ام که رنگها کمتر بکار رفته اند. اصلاً همه چیز کم رنگ است. همینطور نور. انگار باید اینطور باشد. چون اینجا فقط برای رفتن است. اکثراً توی خودشون غرق شده اند. وقتی فضای بیرون مناسب نبود انگار درون خودت فضا سازی می کنی.قربونش برم «اینجا» همه برای فضا سازی درون خودشان ملاط کافی دارند. وقت کردی گاهی وقتها مسیر بیرون مترو را برای خودت انتخاب کن. دنیای رنگ و نور وتنوع.
دکتر سید محمد مهدیزاده *
جان فیسک در کتاب درآمدی بر مطالعات ارتباطی ، رویکرد معناکاوانه در مطالعات ارتباطی را که برخاسته از مطالعات فرهنگی و مبتنی بر روش نشانه شناختی است، معرفی و تشریح میکند و با این اندیشهورزی، از پاردایم غالب در مطالعات ارتباطی که همانا رویکرد انتقالی و مبتنی بر مطالعات تجربی در جامعهشناسی و روانشناسی و نظریه کارکردگرایی است، فراتر میرود. >>>
شناسنامه کتاب:
درآمدی بر مطالعات ارتباطی، جان فیسک، ترجمه مهدی غبرایی، تعداد صفحات: 292، قطع: رقعی، شمارگان: 2000 نسخه، چاپ اول: 1386، قیمت: 2200 تومان
عنوان اصلی کتاب عبارت است از:Introduction to Communication Studies
فصلهای 9گانه کتاب عبارت اند از:
1. نظریه ارتباط
2. الگوهای دیگر
3. ارتباط، معنا و نشانهها
4. دلالت
5. روشها و کاربردهای نشانهشناسی
6. نظریه و کاربرد ساختارگرایی
7. روشهای تجربی
8. رمزها
9. ایدئولوژی و معانی>>>